GAZ TESİSLERİNİN İŞLETMEYE ALINMASI VE KONTROLÜ

1. Boru Hatlarının Sızdırmazlık Deneyi

İşletme basıncı 300 mbar'ın altında olduğu durumlarda birinci sızdırmazlık deneyi uygulanır. İlk kez gaz alacak olan binalarda tüm sayaç ve tesisata bağlı olan cihazların vanaları açık konumda iken test basıncı; işletme basıncının en az 50 mbar üzerinde olmalıdır. Bu basınç altında sıcaklık dengelenmesi için 5 dakika bekledikten sonra, tesisatta 5 dakika süre ile U manometre kullanılarak deney işlemi gerçekleştirilmelidir. Bu deney esnasında manometrede basınç düşmesi olmamalıdır. Birinci sızdırmazlık test işlemine gaz yolu ekipmanlarının maximum dayanım basıncı dikkat alınmalıdır.

İşletme basıncının 300 mbar olduğu durumlarda; önce ikinci sızdırmazlık deneyi daha sonra birinci sızdırmazlık deneyi olmak üzere iki aşamada yapılmalıdır. İlk aşama ikinci sızdırmazlık deneyinde deney basıncı, işletme basıncının 1,5 katı olmalıdır ve bu deney 15 dakika süreyle uygulanmalıdır. Deney donanımı olarak 0,1 bar hassasiyetli metalik manometre kullanılmalı ve deney süresince basınç düşmesi olmamalıdır. İkinci sızdırmazlık deneyi esnasında cihaz vanaları kapalı konumda olmalıdır.

Sızdırmazlık deneyi esnasında sızdırmazlığı sağlanamayan tesisatlara gaz verilmez. Kaçak tespit edilen ekleme parçaları, hatalı borular yenilenmeli ve ek yerlerinde anti-korozif sabun köpüğü ile sızdırmazlık kontrolü yapılmalıdır. Boru ve bağlantı elemanlarındaki bozuklukların, çatlakların kaynakla tamiratı yapılmamalı, bunlar yenileriyle değişmelidir.

Tesisatın deneyi tamamlanarak işletmeye alınmasından sonra boru içerisindeki hava tesisata en uzak noktadaki cihaz vanasının açılmasıyla dışarı atılır. Bu işlemin yapıldığı bölmeler iyice havalandırılmalı ve bu işlem süresince bu yerlerde, açık alev ve ateş bulundurulmamalı, sigara içilmemeli, kapı zilleri ve elektrikli cihazlar çalıştırılmamalıdır. Kolon ve dağıtım hatlarına gaz verilmesinden ve havanın boşaltılmasından sonra açılmış olan tapalar tekrar kapatılmalıdır.

Ayrıca mevcut gaz kullanan tesisatlarda cihaz ilavesi, cihaz iptali, güzergâh değişikliği vb. tadilat gerektiğinde birinci sızdırmazlık deneyleri yeniden yapılmalıdır. Tadilat porjesi gerektirmeyen cihaz değişikliklerinde tesisatın tamamına sızdırmazlık testi yapılmasına gerek yoktur.

1.1 Doğalgaz Yakıcı Cihazların Devreye Alınması

Her tüketim cihazlarının ısı yükünün ayarlanabilmesi için yaklaşık 5 dakikalık işletme süresinden sonra, pencere ve kapılar kapalı konumda ek olarak 5 dakikalık süre içerisinde tüketim cihazlarının emniyet vanasındaki (akım sigortasından) atık gaz çıkıp çıkmadığı kontrol edilmelidir. Bu kontrol sırasında atık gaz sürekli atılamıyor, güvenilir bir ayarlama yapılamıyorsa ve birikme, geri tepme varsa sebebi araştırılıp bulunduktan sonra hata tam olarak giderilmelidir. Bu kontroller cihaz yetkili servisleri tarafından yapılmalıdır ve uygun olmayan baca ile ilgili gaz dağıtım şirketine bilgi verilmelidir. Tüketim cihazı başka bir gazdan doğalgaza çevrilmişse cihazda tam yanma olup olmadığı dönüşüm yapan Doğalgaz Isıtma ve Gaz Yakıcı Cihaz Personeli(Seviye 4) belgesi sahibi yetkili servis personeli tarafından baca gazı analizi yapılarak kontrol edilmelidir. Atık gazın atılmasında birikme ve geri tepme olup olmadığı; ayrıca cihazın anma yükünde çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir.

1.2 Bacalara Uygunluk Kontrolü

Yakıcı cihazlara ait bacaların gaz dağıtım şirketleri, gaz dağıtım şirketlerinin yetkilendirildiği kontrol firmaları veya akredite baca kontrol firmaları tarafından aşağıdaki standartlar ve ilgili dökümanlar kapsamında yapılır.

• Baca kesitinin ve yüksekliğinin uygunluğunun TS EN 13384-1 ve TS EN 13384-2'ye göre kontrölü,
• Baca montajının ve konumlandırıldığı yerine TS EN 15287-1+A1, TS EN 15287-2, TS 7363 ve imalatçı montaj kılavuzlarına göre kontrolü,

Bacalarda sızdırmazlık kontrölüne ilişkin olarak;

• Bacaların pozitif basınca göre tasarlanması halinde sızdırmazlık testi yapılmalıdır.
• Negatif basınçlı tasarımlanan bacalarda gaz dağıtım şirketi gerekli görmesi halinde sızdırmazlık kontrölünü takip edebilir.

1.3 Tesisatın Yeniden Kontrolü 

Bir tesisata ilk gaz verme işleminden sonra; yeniden tesisat kontrölü gerektiren durumlarda yapılacak olan kontrollerde aşağıdaki hususlar dikkate alınır.

Tesisata müşteri tarafından herhangi bir müdahale veya değişiklik yapılmamışsa; kontroller gaz dağıtım şirketi tarafından belirlenen temel emniyet kriterleri kapsamında yapılır.

Tesisata müşteri tarafından herhangi bir müdahale veya değişiklik yapılmamışsa; yeniden tadilat projesi talep edilerek tesisat yeniden kontrol edilir.